Waarom jouw duurzame keuzes wél zin hebben

Duurzame keuzes maken is niet altijd even makkelijk. Vooral als je ziet hoe vervuilend grote bedrijven zijn. Veel mensen vragen zich dan ook af of het eigenlijk wel zin heeft om als ‘kleintje’ iets te doen, als de giga corporates van deze wereld er niet in meegaan. Maar als jij jouw gedrag verandert ten behoeve van de klimaatcrisis, dan verandert dat andere mensen ook.

We zijn eigenlijk allemaal micro-influencers en hebben de kracht om onze omgeving te beïnvloeden met duurzame keuzes.

Duurzaamheid is besmettelijk

Net als het corona-virus dat zich razendsnel over de wereld heeft verspreid, kan het ‘zien wat anderen doen’ werken als een besmetting. Maar in dit geval gaat het om een positieve besmetting. Duurzaam gedrag, zoals het installeren van zonnepanelen of een elektrische auto kopen, werkt aanstekelijk.

Als de buurman zonnepanelen op zijn dak legt, volgt de rest van de straat waarschijnlijk snel. En als jouw beste vriend of collega een elektrische auto koopt en je mag er een keer in rijden, dan is de kans groot dat je snel verkocht bent.

Early adopters

In 2015 zagen twee onderzoekers van de Universiteit van Connecticut steeds meer zonnepalen opduiken. Ze werden nieuwsgierig en probeerden erachter te komen wie ze hadden (en waarom). Waren het de rijke mensen? Of waren het de mensen in gebieden met een hogere bevolkingsdichtheid?

Maar wat bleek? Het begon allemaal met de early adopters. Zij hadden als eerste de interesse en het vertrouwen in deze nieuwe technologie. Vervolgens ontstond er een cluster om de early adopters heen. Steeds meer mensen in hun buurt gingen zonnepanelen aanschaffen, omdat ze deze hadden gezien en hadden gepraat met een van de eigenaren.

Binnen een straal van 1 km

Het bleek de grootste beweegreden te zijn om ze óók aan te schaffen. Waarom? Omdat je nergens heen hoeft te gaan om de informatie te krijgen. De zonnepanelen liggen al voor je neus en de buurman staat al klaar om al je vragen te beantwoorden. Het is de beste en goedkoopste manier van reclame.

Al snel werd dit onderzoek uit Connecticut herhaald in Zweden, China en Duitsland, en ook daaruit bleek dat de zonnepanelen op daken het meeste invloed hadden op buren die binnen een straal van 1 kilometer woonden. In Zwitserland werden er zelfs om deze reden dergelijke hotspots voor zonnepanelen gecreëerd, om ‘besmetting’ te stimuleren.

Het sneeuwbaleffect

In 2021 werd de wereldwijde industrie van zonne-energie op daken geschat op bijna 40 miljard dollar en naar verwachting zal deze in 2027 de 80 miljard dollar passeren. Zonnepanelen blijken  een ripple effect voor verduurzaming te hebben: ze leveren niet alleen schone energie op de plek waar je het gebruikt, maar gaan rollen als een sneeuwbal en zetten mensen aan tot het maken van duurzame keuzes.

Toch hebben veel mensen het gevoel dat ze weinig verschil kunnen maken. Zelfs onder de mensen die zich veel zorgen maken over het klimaat, voelt ongeveer de helft zich hulpeloos of weten ze niet waar ze moeten beginnen. Maar daarmee onderschatten ze dus hun eigen invloed.

Samen het verschil maken

Daarnaast is het een positieve cyclus. Wanneer we ons gesterkt voelen om iets te doen, individueel of gezamenlijk, dan maakt dat ons niet alleen maar geneigd om het te doen, maar ook om anderen te steunen . Dat is een super menselijke reactie, die over de hele wereld steeds opnieuw is vastgesteld.

Dat collectieve gevoel is zelfs nog belangrijker: het idee dat we samen, als een gemeenschap, een verschil kunnen maken. Daarom is het zo essentieel om like minded people op te zoeken, mensen die hetzelfde denken. Samen tellen onze acties op en zijn we niet meer alleen.

Actie verandert ons allemaal

Wat jouw plaats in de maatschappij ook is: belangrijke problemen worden pas opgelost als genoeg ‘gewone’ mensen in actie komen. Het gaat niet alleen om wat we zelf bereiken. Door ons met anderen te verbinden, krijgen we een sterker gevoel van collectieve effectiviteit en bouwen we een netwerk van gelijkgestemden op.

Door onze meningen en acties te delen, veranderen we de sociale normen die ons gedrag bepalen. Hierdoor zijn we eerder geneigd om ons uit te spreken over de noodzaak van klimaatoplossingen en voorstander te zijn van veranderingen, die nodig zijn om de crisis op grote schaal aan te pakken. Het is als het omstoten van de eerste domino: actie verandert uiteindelijk ons allemaal.